به گزارش خبرنگار صدا و سیما, دریای خزر یکی از زیستگاههای مهم ماهیان خاویاری در جهان است و حدود ۹۰درصد از ماهیان جهان در خزر زندگی میکنند.
پنج گونه ماهی خاویاری شامل فیل ماهی (بلوگا)، تاس ماهی ایرانی (قره برون)، تاس ماهی روسی (چالباش)، اوزون برون (سوروگا) و شیپ در خزر زیست میکنند.
حسین حسینی رییس سازمان شیلات کشور با اشاره به پرورش ماهیان خاویاری در ۲۲ استان گفت: برای توسعه پرورش ماهیان خاویاری زیر ساختهای خوبی ایجاد شده، اما کافی نیست و برای توسعه آن به زیر ساختهای بیشتر نیاز است و به همین علت بنا داریم طرح ایجاد ۴ مزرعه پرورش ماهی آزمایشی را در گمیشان به زودی آغاز کنیم.
خاویار از گرانترین مواد غذایی جهان است و همین بلای جان ماهیان خاویاری شده و انقراضشان را رقم زده است.
یکی از مهمترین چالشهای این فسیلهای زنده برای بقا، رویارویی با سودجویان است. صیادان غیرمجازی که به دریا میروند و برای گرفتن هر چه بیشتر ماهی خاویاری، چشمههای تور خود را طوری انتخاب میکنند که ماهیان کوچک هم راه فرار پیدا نکنند.
در این تورها، ماهیان ۲۰سانتیمتری و بیشتر صید میشوند و این به آن معناست که ماهیان دوساله نیز در تور صیادان گرفتار میشوند و امکان رشد و احیای نسل به آنان داده نمیشود.
ماهی اوزون برون ۱۰ساله، تاس ماهی ۱۵ساله و فیل ماهی در ۲۰سالگی به بلوغ میرسند.
پنج کشور حاشیه دریای خزر یعنی ایران، روسیه، آذربایجان، ترکمنستان و قزاقستان سال۲۰۱۰ توافق کرده بودند که تا سال۲۰۲۱ برداشت تجاری ماهیان خاویاری از خزر نداشته باشند.
یکی از راهکارهایی که میتوان از صید بی رویه و قاچاق این فسیلهای زنده پیشگیری کرد تعیین مجازاتهای بازدارنده است. یکی دیگر از عوامل تسریع کننده در انقراض نسل ماهیان خاویاری امکان نیافتن بچه ماهیان خاویاری برای ورود به دریاست. صید غیرمجاز، آلودگیهای دریا و رودخانهها و خشکسالی شانس بقا را برای ماهیان کمتر و کمتر میکند و کور سوی امید هم از رها سازی بچه ماهیان خاویاری میگیرد.
مصب رودخانهها را صیادان غیرمجاز ناامن کرده اند و گل و لای و رسوبات نیز سبب شده است که حتی بچه ماهیان پرورش یافته در مراکز پرورشی نیز به سختی راه خود را به دریا بازکنند و بسیاری در نیمه راه جان میبازند.
راه دیگر و موثرتر برای حفظ و احیای نسل این فسیلهای زنده شاید پرورش ماهیان خاویاری باشد. در استان گلستان ۲۷واحد خصوصی حفظ و تکثیر ماهیان خاویاری، فعال است.
پارسال در گلستان ۸۵تُن گوشت ماهیان خاویاری تولید شد و امسال پیش بینی میشود این تولید به ۱۵۵تُن برسد.